Het Alfabet van de Angst & Einde en Begin

Film 'Het Alfabet van Angst' (Herta Müller)

Een documentaire over de Roemeens-Duitse Nobelprijswinnares Herta Müller. Haar collages, haar trauma's en haar angsten.

De Roemeens-Duitse Herta Müller (1953) ontving in 2009 de Nobelprijs voor Literatuur. Müllers ouders waren Duitstalige Roemenen. Haar vader diende tijdens de Tweede Wereldoorlog in de SS. Haar moeder zat na de oorlog vijf jaar in een werkkamp in de Sovjet-Unie. Haar eigen studietijd en leven als volwassene werd gedomineerd door de repressie van het regime van Ceausescu en de voortdurende verhoren en manipulaties door de Securitate. Leven in een dictatuur is het thema van haar werk en de angsten en trauma’s die daar uit voortvloeien bepalen haar leven nog sterk.  

Als Herta Müller niet aan een roman werkt, maakt ze collagegedichten. De verbijstering en de angst die haar prozawerk kenmerkt, zitten ook hier overal verstopt.  

De film Het alfabet van de angst is een reis naar de bronnen van haar werk, naar de doodsangst en naar de levenshonger die in al haar teksten liggen opgesloten. Een film over een leven in angst met de literatuur als wapen.

Film 'Einde en Begin' (Wyslawa Szymborska)

Een ontmoeting met Wisława Szymborska en een reis door Polen met haar gedichten als leidraad. Een speurtocht naar de 'fragmenten van menselijk bestaan', die zij opdiept en oppoetst tot goudglanzende klompjes poëzie.

De Poolse dichteres Wisława Szymborska (1923) was internationaal amper bekend toen de Zweedse Academie op 3 oktober 1996 bekendmaakte dat haar de Nobelprijs voor literatuur was toegekend. Inmiddels is ze wereldwijd misschien wel de meest gevierde en gelezen dichter van onze tijd. Ze schrijft in haar gedichten met verwondering en milde spot over de mens met al zijn ijdelheden. (Hij is een beetje dwaas, maar hij verdient ons mededogen.)  

Wisława Szymborska heeft haar privéleven altijd zorgvuldig afgeschermd. Wat ze over zichzelf te zeggen heeft, staat in haar gedichten en over haar gedichten praat ze niet. En nog minder over zichzelf. Het mag dan ook bijzonder genoemd worden dat regisseur John Albert Jansen tot twee keer toe belet heeft gekregen bij haar thuis, waar hij haar leerde kennen als een even gedistingeerde als schalkse en humoristische oude dame. Daarnaast vertellen enkele markante persoonlijkheden uit het Poolse culturele leven over de dichteres.